Wprowadzenie — dlaczego dostępność cyfrowa to temat, którego nie można ignorować?
W ostatnich latach pojęcie dostępności cyfrowej nabrało ogromnego znaczenia. Strony internetowe, aplikacje mobilne, systemy informatyczne — wszystkie te rozwiązania muszą być dostępne dla każdego obywatela, niezależnie od jego wieku, stopnia sprawności czy umiejętności korzystania z nowych technologii.
W Polsce, jak i w całej Unii Europejskiej, obowiązek zapewnienia dostępności dotyczy w szczególności jednostek administracji publicznej, samorządów oraz instytucji wykonujących zadania publiczne. W 2025 roku w życie wejdzie standard WCAG 2.2, który wymusi kolejne zmiany i dostosowania. Warto już dziś przygotować się do nadchodzących wymagań, unikając tym samym ryzyka kar i problemów wizerunkowych.
Czym jest WCAG?
WCAG (Web Content Accessibility Guidelines) to zbiór międzynarodowych wytycznych opracowanych przez W3C, które definiują zasady projektowania stron internetowych i aplikacji w sposób przyjazny i dostępny dla osób z niepełnosprawnościami. WCAG stanowi fundament dla wszystkich regulacji prawnych dotyczących dostępności cyfrowej w Europie, w tym także w Polsce.
W praktyce, stosowanie WCAG to nie tylko realizacja obowiązków wynikających z ustawy, ale przede wszystkim wyraz szacunku wobec użytkowników, którzy na co dzień borykają się z ograniczeniami wzroku, słuchu, ruchu, a także z trudnościami poznawczymi.
Od WCAG 2.1 do WCAG 2.2 — jakie zmiany nas czekają?
Wersja 2.1 standardu WCAG była przez ostatnie lata podstawą oceny zgodności stron i systemów w Polsce. Jednak w 2023 roku W3C opublikowało WCAG 2.2, które wprowadza:
- 9 nowych kryteriów sukcesu,
- modyfikacje istniejących wytycznych,
- uszczegółowienie wymagań w zakresie UX i dostępności poznawczej.
Główne zmiany w WCAG 2.2:
- Elementy klikalne o odpowiednim rozmiarze — aktywne przyciski, linki i pola formularzy muszą mieć co najmniej 24x24 piksele.
- Lepsze wsparcie dla użytkowników korzystających z klawiatury — uproszczenie interakcji i nawigacji.
- Dostosowanie procesów logowania i formularzy — minimalizacja obciążenia poznawczego i wprowadzenie tzw. pomocników użytkownika.
- Ułatwienia dla osób starszych — większe kontrasty, przewidywalne zachowanie interfejsu.
- Nowe wymagania dla uwierzytelniania — strony muszą umożliwiać logowanie bez konieczności rozwiązywania skomplikowanych zagadek CAPTCHA.
Zmiany te wymuszają nie tylko dostosowanie interfejsów, ale również przemyślenie całej struktury informacji i sposobu komunikacji z odbiorcą.
Kogo w praktyce dotyczą nowe przepisy?
Ustawodawca nie pozostawia złudzeń — każda instytucja publiczna oraz każdy podmiot realizujący zadania publiczne zobowiązany jest do dostosowania swoich stron i systemów informatycznych. Oznacza to, że:
- urzędy miast i gmin,
- starostwa powiatowe,
- urzędy marszałkowskie,
- instytucje kultury,
- biblioteki,
- szkoły i uczelnie publiczne,
- organizacje pozarządowe wykonujące zadania publiczne
muszą spełniać wszystkie kryteria WCAG, w tym nowe zasady wynikające z WCAG 2.2.
Co ważne — przepisy obejmują nie tylko witryny, ale także:
- BIP,
- platformy edukacyjne,
- systemy rekrutacyjne,
- aplikacje mobilne,
- elektroniczne formularze.
Co grozi za brak zgodności?
Po pierwsze — odpowiedzialność prawna. Zgodnie z ustawą o dostępności cyfrowej, brak dostosowania serwisu może skutkować:
- grzywną do 10 000 zł,
- dodatkowymi karami w przypadku dalszego braku dostosowania.
Po drugie — zagrożenie wizerunkowe. Instytucje, które ignorują potrzeby obywateli, mogą spodziewać się krytyki i utraty zaufania, szczególnie ze strony środowisk osób z niepełnosprawnościami.
Po trzecie — ryzyko związane z finansowaniem. Brak zgodności może uniemożliwić udział w niektórych projektach finansowanych ze środków unijnych.
Jak skutecznie wdrożyć WCAG 2.2?
Etapy wdrożenia:
- Audyt dostępności — identyfikacja niezgodności, analiza UX, ocena treści i kodu.
- Opracowanie planu naprawczego — harmonogram dostosowań, rekomendacje UX/UI.
- Realizacja zmian — modyfikacja kodu, interfejsów, treści.
- Testy i walidacja — weryfikacja z wykorzystaniem narzędzi automatycznych oraz testów z udziałem realnych użytkowników.
- Oświadczenie o dostępności — publikacja obowiązkowego dokumentu.
Kluczowe aspekty:
- Responsywność — strona musi być w pełni dostępna zarówno na desktopie, jak i urządzeniach mobilnych.
- Prostota interfejsu — intuicyjna nawigacja, czytelne formularze, unikanie nadmiaru informacji.
- Alternatywy dla multimediów — transkrypcje, audiodeskrypcje, napisy.
- Bezpieczeństwo i UX — bezpieczne logowanie bez niepotrzebnych barier (np. trudnych CAPTCHA).
WCAG a UX — nie konkurują, a się uzupełniają
Dostępność nie oznacza rezygnacji z estetyki i nowoczesności. Dobrze wdrożone WCAG 2.2 to:
- bardziej przejrzysta strona,
- lepsza nawigacja,
- wyższa satysfakcja wszystkich użytkowników — nie tylko tych z niepełnosprawnościami.
Właśnie dlatego profesjonalne agencje, takie jak CodeIdeas ze Świdnicy, traktują standard WCAG nie jako barierę, a jako integralny element procesu projektowania nowoczesnych i zgodnych z przepisami serwisów publicznych.
Kiedy wdrożyć zmiany?
Najlepiej — już teraz. Choć przepisy zaczną być stosowane powszechnie od 2025 r., projektowanie i wdrażanie wymagań dostępności jest procesem czasochłonnym. Im szybciej instytucja rozpocznie przygotowania, tym większe szanse na spokojne dostosowanie strony bez presji czasu.
Artykuł przygotował zespół Codeideas — agencja UX i web developmentu ze Świdnicy specjalizująca się w projektowaniu dostępnych stron.
Dowiedz się więcej:
Potrzebujesz pomocy przy dostosowaniu WCAG 2.2?
CodeIdeas wspiera instytucje publiczne w tworzeniu i modernizacji stron zgodnych z aktualnymi przepisami dostępności cyfrowej. Wykonujemy audyty, projektujemy dostępne serwisy oraz wdrażamy WCAG 2.2 zgodnie z dobrymi praktykami UX.
.